XXIV niedziela zwykła (Syr 28,1-9) - Odpuść przewinę bliźniemu

Wiele osób ze Starym Testamentem kojarzy zasadę: oko za oko, ząb za ząb, rękę za rękę,nogę za nogę, oparzenie za oparzenie, ranę za ranę, siniec za siniec (Wj 21,24-25). Przypomniał ją także Jezus w Kazaniu na górze: Słyszeliście, że powiedziano: Oko za oko i ząb za ząb! (Mt 5,38).

Dzisiejsze czytanie z Księgi Syracha pokazuje jednak, że i w Starym Testamencie Bóg zaprasza, aby przebaczać bliźniemu i unikać wszelkiej niezgody. Słyszeliśmy bowiem: Tego, który się mści, spotka zemsta Pana: On grzechy jego dokładnie zachowa w pamięci. Odpuść przewinę bliźniemu, a wówczas, gdy błagać będziesz, zostaną ci odpuszczone grzechy. Gdy człowiek żywi złość przeciw drugiemu, jakże u Pana szukać będzie uzdrowienia? Syrach zwraca także uwagę na eschatologiczny wymiar zasady przebaczania: Pamiętaj na ostatnie rzeczy i przestań nienawidzić; - na rozkład ciała, na śmierć, i trzymaj się przykazań! Tenże sam Syrach mówi jeszcze: We wszystkich swoich sprawach pamiętaj o swym końcu, a nigdy nie zgrzeszysz (Syr 7,36). A także: Nie oddawaj smutkowi twego serca, odsuń go pomnąc na swój koniec (Syr 38,20).

Syrach zwraca też uwagę, że mniejsza będzie potrzeba przebaczania, gdy nie będzie się wszczynać kłótni: Unikaj waśni, a umniejszysz grzechy, człowiek bowiem popędliwy wszczynać będzie kłótnie. Kłótnie te zaś wynikają z tego, że człowiek trwa w grzechu: Grzesznik szerzy niezgodę między przyjaciółmi i rzuca oszczerstwo między tych, co żyją w zgodzie. Podobne stwierdzenie jest także w Księdze Przysłów: Człowiek gniewliwy wznieca kłótnie, a cierpliwy łagodzi spory (Prz 15,18).

Jeszcze mocniej podkreśla Bóg konieczność unikania nienawiści w Księdze Kapłańskiej. Czytamy tam: Nie będziesz żywił w sercu nienawiści do brata. Będziesz upominał bliźniego, aby nie zaciągnąć winy z jego powodu. Nie będziesz szukał pomsty, nie będziesz żywił urazy do synów twego ludu, ale będziesz miłował bliźniego jak siebie samego. Ja jestem Pan! (Kpł 19,17-18).

Ta miłość do bliźniego powinna wyrażać się w konkretnych czynach. W Księdze Wyjścia czytamy: Jeśli spotkasz wołu twego wroga albo jego osła błąkającego się, odprowadź je do niego. Jeśli ujrzysz, że osioł twego wroga upadł pod swoim ciężarem, nie ominiesz, ale razem z nim przyjdziesz mu z pomocą (Wj 23,4-5).

Tak samo konkretnie brzmią wskazania z Księgi Powtórzonego Prawa: Jeśli zobaczysz zbłąkanego wołu swego brata albo sztukę mniejszego bydła, nie odwrócisz się od nich, lecz zaprowadzisz je z powrotem do swego brata. Jeśli brat twój nie jest blisko ciebie i jeśli go nie znasz, zaprowadzisz je do swego domu, będą u ciebie, aż przyjdzie ich szukać twój brat i wtedy mu je oddasz. Tak postąpisz z jego osłem, tak postąpisz z jego płaszczem, tak postąpisz z każdą rzeczą zgubioną przez swego brata - z tym, co mu zginęło, a tyś odnalazł: nie możesz od tego się odwrócić (Pwt 22, 1-3) .

Księga Przysłów zwraca uwagę na to, że pomocą w zachowaniu tych wskazań wobec bliźniego ważne jest pragnienie pokoju: W sercu knujących zło jest podstęp, a radość u doradzających pokój (Prz 12,20). Zwróci na to uwagę Chrystus w Kazaniu na górze ogłaszając szczególne błogosławieństwo: Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój, albowiem oni będą nazwani synami Bożymi (Mt 5,9).

W Nowym Testamencie jeszcze mocniej zostanie zaakcentowana konieczność przebaczania bliźniemu. Możemy to zobaczyć w rozmowie św. Piotra z Jezusem: Wtedy Piotr zbliżył się do Niego i zapytał: Panie, ile razy mam przebaczyć, jeśli mój brat wykroczy przeciwko mnie? Czy aż siedem razy? Jezus mu odrzekł: Nie mówię ci, że aż siedem razy, lecz aż siedemdziesiąt siedem razy. (Mt 18,21-22). Liczba 77 razy oznacza konieczność przebaczania zawsze.

Nowy Testament jeszcze mocniej podkreśla także stwierdzenia Starego Testamentu, że od naszego przebaczania bliźniemu Bóg uzależnia swoje przebaczenie wobec nas. W Kazaniu na górze słyszymy: Jeśli bowiem przebaczycie ludziom ich przewinienia, i wam przebaczy Ojciec wasz niebieski. Lecz jeśli nie przebaczycie ludziom, i Ojciec wasz nie przebaczy wam waszych przewinień (Mt 6,14-15).

Zatem zarówno w oparciu o Stary Testament jak i o Nowy ważne jewst wezwanie z dzisiejszego pierwszego czytania: Odpuść przewinę bliźniemu.

Ks. Zbigniew Czerwiński, Lublin

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł